“HƏMAS-ın siyasi partiya kimi fəaliyyət göstərməsi ehtimalı hazırkı məqamda real görünmür”.
Bu fikirləri Oxu.Az-a açıqlamasında Türkiyə Strateji və Siyasi Tədqiqatlar Vəqfinin (TÜRPAV) İdarə Heyətinin sədri Sinan Demirtürk deyib.
Ekspert bunu bir neçə səbəblə əlaqələndirib:
“Misirdə keçirilən Yaxın Şərq Sülh Sammitində Qəzzanın gələcəyi və HƏMAS-ın necə mövqe ortaya qoyacağı ilə bağlı mühüm qərarlar müəyyən edildi. Sözügedən planın həyata keçirilməsinə zamin duran əsas ölkələr isə Misir və Qətərdir. Misirin HƏMAS üzərində təzyiq imkanına malik olduğu hər kəsə məlumdur. Planda qeyd olunur ki, HƏMAS tərk-silah edilməlidir. Amma bölgədə atəşkəs tez-tez pozulur. Bu səbəbdən ABŞ həm İsrailə, həm də HƏMAS-a təzyiq edir. Türkiyə də prosesləri yaxından izləyir. Baxın, HƏMAS siyasi hərəkatdır. Təkcə Qəzzada deyil, Fələstinin bütün ərazilərində fəaliyyət göstərir. Amma qruplaşmanın silahlı qanadları da mövcuddur və onlar silahları təhvil verməyiblər. Buna səbəb İsrailin hücumlarıdır. İndiki vəziyyətdə HƏMAS-ın Qəzzada siyasi partiya kimi fəaliyyət göstərməsi də mümkün deyil. Çünki minlərlə insan Qəzzadan qaçqın düşüb. Bu da siyasi fəaliyyət üçün ciddi çətinlik yaradır. Lakin onu da qeyd etmək vacibdir ki, silahların təhvil veriləcəyi və HƏMAS-ın siyasi partiya kimi fəaliyyətə başlaması qruplaşmanın nüfuzunu daha da artıra bilər”.
S.Demirtürk bildirib ki, ABŞ-nin sülh planına görə, Qəzzanın Fələstindən ayrı düşəcəyi gözlənilir:
“Bu isə olduqca risklidir. Belə bir vəziyyət bütövlükdə sülhün qarşısını ala bilər. HƏMAS hələ də silahları təhvil vermək istəmir. Həmçinin İsrail əsgərlərinin cəsədlərinin qaytarılması prosesi də yekunlaşmayıb. Bu səbəbdən plan real olaraq tətbiq oluna bilmir. Misirdəki danışıqlar isə silahların təhvil verilməsi və Qəzzada sülh platformasının necə qurulacağı baxımından xüsusi əhəmiyyət daşıyırdı. Ona görə də HƏMAS-ın siyasi partiya kimi fəaliyyət göstərməsi ehtimalı qeyd olunan məsələlər həllini tapdıqdan sonra real görünə bilər”.
Qeyd edək ki, Fələstinin radikal HƏMAS hərəkatı bir sıra liderlərin irəli sürdüyü siyasi partiya təklifini müzakirə edir. Belə ki, qrupun bir sıra liderləri özünü həyatın siyasi, iqtisadi və sosial sahələrində iştirak edə bilən, mövcud siyasi qüvvələrə bənzər siyasi partiyanın yaradılması təklifinin yer aldığı sənəd təqdim ediblər. Sənəddə həmçinin ümummilli barışığa çağırış yer alır, müəlliflər Fələstin Azadlıq Təşkilatına qoşulmağı və orada islahatların aparılmasında iştirakı müzakirə edirlər.
Aqil Vəlili
